Abstract:
Қазіргі таңда өндірістік ауқымда кең қолданысқа ие болған
әйгілі цитронелла майын C.Winterianus және C.Nardus тан су буымен
дистиляциялап алады. Дистиляция кезінде цитронелла шөбін қайнап жатқан
судың үстіндегі торға қояды, судың буы көтерілген кезді өсімдіктің бездерін
бұзып, ондағы эфир майлары су буымен бірге салқындатқыш қабырғаларына
барып жиналады.. C.Nardus Цейлон цитронелла майы, ал C.Winterianus Явалық
цитронелла майы. Эфир майлары-өсімдіктер бөлетін, ұшқыш ароматты
қосылыстардың сұйық қоспасы. Олар өсімдіктің әр түрлі бөліктерінде, әр түрлі
мөлшерде кездеседі. Эфир майлары жүзге жуық табиғи компоненттерден
тұрады. Майдың негізгі құрамын макрокомпоненттермен, әр түрлі мөлшерде
кездесетін микрокомпоненттер құрайды. Эфир майларының химиялық
құрамына тоқталатын болсақ, негізгі құраушы топ терпендер және олардың
оттекті туындылары-терпеноидтар. Эфир майының фармакологиялық әсері
жалпы химиялық құрамымен анықталады, бірақ сонымен қатар эфир майының
әр компонентінің өзіне тән фармакологиялық қасиеті бар. Табиғатта эфир
майлары өсімдікті антибактериялық, вирусқа және зеңге қарсы қасиеттері
арқылы қорғайды, сонымен қатар жәндіктерге қарсы репеллент ретінде
қолданылады. Иісі мен физиологиялық активтілігі құрамында кездесетін осы
компоненттерге байланысты болады.
